بازار امارات متحده عربی، به ویژه دبی، نه فقط یک مقصد مصرفی، بلکه یک شاهراه حیاتی برای تجارت جهانی و ری-اکسپورت (صادرات مجدد) به کل منطقه خاورمیانه، آفریقا و حتی اروپاست. صادرات شیرینی به امارات، با توجه به فرهنگ غنی مهماننوازی و مصرف بالای شیرینیجات در این کشور، یکی از جذابترین و پرسودترین فرصتهای صادراتی برای تولیدکنندگان ایرانی محسوب میشود.
اما ورود به این بازار لوکس، رقابتی و به شدت استاندارد، نیازمند دانش فنی، بازاریابی هوشمندانه و شناخت دقیق الزامات است. امارات بازاری نیست که محصولی را به سادگی بپذیرد؛ این بازار بهترینها را میطلبد.
در این مقاله جامع، به عنوان یک راهنمای تخصصی، تمام زوایای پنهان و آشکار صادرات شیرینی، از آمار و ارقام دقیق گرفته تا پیچیدگیهای اخذ مجوز، حمل و نقل و استراتژیهای بازاریابی دیجیتال را تحلیل و بررسی خواهیم کرد. کد تعرفههای گمرکی (HS Code) مرتبط با این گروه محصولات عمدتاً در فصلهای 17 (قند و شکر و فرآوردههای آن)، 18 (کاکائو و فرآوردههای آن) و 19 (فرآوردههای غلات، آرد و…)، بهویژه کدهایی مانند 1704 (شیرینیهای بدون کاکائو)، 1806 (شکلات) و 1905 (بیسکویت، کیک و ویفر) طبقهبندی میشوند.
آمار و ارقام کلیدی: بازار شیرینی ایران و امارات در یک نگاه
برای ورود به هر بازاری، اعداد بهترین راهنما هستند. اگرچه آمار دقیق و تفکیک شده صرفاً برای «شیرینی سنتی» به ندرت منتشر میشود و معمولاً با «شکلات، بیسکویت و آبنبات» تجمیع میگردد، اما بررسی آمارهای کلان این حوزه بسیار راهگشاست:
- حجم بازار شیرینیجات امارات: بازار شیرینی و شکلات امارات متحده عربی ارزشی بالغ بر 1 میلیارد دلار دارد و پیشبینی میشود با نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) قابل توجهی، همچنان به رشد خود ادامه دهد. این تقاضا ناشی از جمعیت چندملیتی، درآمد سرانه بالا و صنعت گردشگری پررونق است.
- میزان صادرات ایران: بر اساس گزارشهای انجمن شیرینی و شکلات ایران و آمارهای گمرکی، صادرات سالانه گروه شیرینی و شکلات ایران (شامل شکلات، بیسکویت، ویفر، کیک، آبنبات و شیرینیجات) اغلب از مرز 500 تا 600 میلیون دلار عبور میکند.
- روند صادرات: در پنج سال گذشته، با وجود تمام نوسانات ارزی و تحریمها، صادرات این حوزه به دلیل کیفیت بالای محصولات ایرانی و مزیت قیمتی، همواره روند رو به رشدی داشته است، اگرچه ممکن است در برخی سالها با افت وزنی یا دلاری موقت مواجه شده باشد.
- رتبه ایران: ایران یکی از قطبهای اصلی تولید شیرینی و شکلات در خاورمیانه است و در تولید برخی محصولات خاص مانند شیرینیهای سنتی مبتنی بر آجیل (پسته، بادام و…) در جهان پیشرو است.
- ظرفیت تولید: ظرفیت اسمی تولید انواع شیرینی و شکلات در ایران بیش از 2.5 میلیون تن در سال تخمین زده میشود. بخش قابل توجهی از این تولید (حدود 25 تا 30 درصد) پتانسیل صادراتی دارد که نشاندهنده ظرفیت خالی قابل توجه برای صادرکنندگان است.
🇦🇪 چرا امارات؟ آشنایی با بازار هدف
برای موفقیت در صادرات شیرینی به امارات، باید نبض این بازار را بشناسید:
- اقتصاد و واحد پول: امارات دارای اقتصادی باز، پایدار و مبتنی بر تجارت آزاد است. واحد پول آن درهم امارات (AED) است که نرخ برابری ثابتی با دلار آمریکا دارد و ریسک نوسانات ارزی را برای تاجران کاهش میدهد.
- جمعیت و فرهنگ: جمعیت امارات ترکیبی از بومیان (اماراتیها) و مهاجران (بیش از 80%) از سراسر جهان است. این تنوع، تقاضا برای انواع شیرینیجات (سنتی ایرانی، لوکس اروپایی، طعمهای آسیایی) را ایجاد کرده است. شیرینی بخش مهمی از فرهنگ هدیه دادن و پذیرایی است.
- رقبای اصلی: رقبای شما در بازار امارات جدی هستند. ترکیه (بهویژه در باقلوا و راحتی)، عربستان سعودی، و برندهای لوکس اروپایی (سوئیس، بلژیک، فرانسه) حضور بسیار پررنگی دارند.
- شبکههای توزیع: بازار امارات شامل هایپرمارکتهای زنجیرهای بزرگ (مانند Carrefour, Lulu)، فروشگاههای تخصصی شیرینی، هتلها و رستورانها (HORECA) و بازار سنتی (سوقها) است.
فرآیند تولید و گریدهای کیفی محصول
شیرینیجات صادراتی ایران به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- شیرینیهای سنتی: مانند گز، سوهان، باقلوا، قطاب، پشمک و…
- شیرینیهای صنعتی: مانند انواع کیک، کلوچه، بیسکویت، ویفر، شکلات و تافی.
گریدهای کیفی (Grades): تفاوت قیمت و گریدبندی در شیرینیها (خصوصاً سنتی) مستقیماً به درصد مواد اولیه گرانبها بستگی دارد.
- مثال (گز): گز گرید A+ یا ممتاز، ممکن است حاوی 40% تا 50% مغز پسته یا بادام درجه یک باشد، در حالی که گریدهای پایینتر (A یا B) درصد کمتری (مثلاً 18% یا 28%) مغز دارند یا از مغزهای با کیفیت پایینتر استفاده میکنند.
- ماندگاری: استفاده از مواد نگهدارنده مجاز، نوع بستهبندی (مانند اتمسفر اصلاحشده – MAP) و میزان رطوبت، بر ماندگاری محصول (از چند هفته تا چند ماه) تأثیر مستقیم دارد.
- بستهبندی: بستهبندیهای فلزی لوکس، جعبههای مقوایی با چاپ نفیس، یا بستهبندیهای وکیوم، همگی بر قیمت نهایی و جذابیت محصول در بازار امارات تأثیرگذارند.
مشخصات فنی و آزمایشگاهی (Technical Specs)
خریداران عمده در امارات، بهویژه هایپرمارکتها، قبل از خرید، «برگه آنالیز محصول» (Specification Sheet) را از شما درخواست خواهند کرد. این برگه باید شامل موارد زیر باشد:
| مشخصه فنی (Technical Specification) | توضیحات (اهمیت) |
| مشخصات میکروبی (Microbiological) | شامل شمارش کلی میکروبی (TPC)، کپک و مخمر، E. coli، و سالمونلا (که باید منفی باشد). این مهمترین بخش برای ایمنی غذاست. |
| میزان رطوبت (Moisture Content) | بر بافت، تردی و ماندگاری محصول (جلوگیری از فساد) تأثیر مستقیم دارد. |
| بریکس (Brix) | میزان قند محلول را نشان میدهد و بر طعم و شیرینی محصول دلالت دارد. |
| pH / اسیدیته | بر طعم (ترشی یا شیرینی) و همچنین کنترل رشد میکروبی و ماندگاری تأثیر دارد. |
| درصد چربی (Fat Content) | بهویژه در شیرینیهای حاوی شکلات، کره یا روغنهای گیاهی اهمیت دارد. |
| مواد آلرژنزا (Allergens) | اعلام دقیق مواردی مانند آجیلها (پسته، بادام)، گلوتن (آرد گندم)، شیر و تخم مرغ الزامی است. |
ارائه این مشخصات به خریدار، نشاندهنده حرفهای بودن و تسلط شما بر کیفیت محصولتان است.
مجوزهای لازم برای صادرات شیرینی به امارات
ورود مواد غذایی به امارات مستلزم رعایت استانداردهای دقیق است. شما به دو دسته مجوز نیاز دارید:
۱. مجوزهای داخلی (ایران)
- کارت بازرگانی: اولین و بدیهیترین نیاز برای هرگونه فعالیت صادراتی.
- گواهی بهداشت (Health Certificate): توسط معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت صادر میشود و سلامت محصول را تأیید میکند.
- گواهی استاندارد (Standard Certificate): در صورتی که محصول شما مشمول استاندارد اجباری باشد، توسط سازمان ملی استاندارد صادر میشود.
- گواهی مبدأ (Certificate of Origin): توسط اتاق بازرگانی صادر شده و نشان میدهد محصول ساخت ایران است.
۲. الزامات و مجوزهای مقصد (امارات)
این مجوزها معمولاً باید توسط واردکننده اماراتی شما پیگیری شوند، اما شما باید اسناد لازم را فراهم کنید:
- گواهی حلال (HALAL Certificate): مهمترین و الزامیترین مجوز. بازار امارات به شدت بر حلال بودن محصولات غذایی تأکید دارد. این گواهی باید از مراکز مورد تأیید و معتبر در ایران (که مورد پذیرش مقامات اماراتی باشند) دریافت شود.
- استانداردهای ایمنی غذا (ISO 22000 / HACCP): اگرچه ممکن است برای همه محصولات اجباری نباشد، اما واردکنندگان بزرگ و هایپرمارکتها قطعاً از تولیدکنندگانی خرید میکنند که این گواهینامههای بینالمللی مدیریت ایمنی مواد غذایی را پیادهسازی کرده باشند.
- ثبت محصول و لیبلینگ (ESMA/MOIAT): محصول شما باید در سیستم مقامات اماراتی (که قبلاً ESMA و اکنون ذیل وزارت صنعت و فناوری پیشرفته – MOIAT است) ثبت شود.
- لیبلینگ (برچسبگذاری): برچسب محصول شما باید حتماً به دو زبان عربی و انگلیسی باشد و شامل مواردی چون: نام محصول، لیست دقیق مواد تشکیلدهنده، اطلاعات تغذیهای (Nutrition Facts)، تاریخ تولید و انقضا (به میلادی)، وزن خالص، کشور سازنده (Made in Iran)، نام واردکننده اماراتی، و لوگوی حلال باشد.
حمل و نقل و بستهبندی: حفظ کیفیت در مسیر
شیرینی محصولی حساس به دما، رطوبت و ضربه است. اشتباه در حمل و نقل میتواند تمام زحمات شما را هدر دهد.
- حساسیت دمایی: بسیاری از شیرینیها (خصوصاً شکلاتها، شیرینیهای خامهای یا گز) در دمای بالا تغییر شکل داده، ذوب میشوند یا کیفیت خود را از دست میدهند.
- بهترین روش حمل:
- هوایی (Air Freight): سریعترین و گرانترین روش. برای محصولات بسیار لوکس، کمحجم یا با ماندگاری بسیار کوتاه (مانند شیرینی تر) مناسب است.
- دریایی (Sea Freight): اقتصادیترین و رایجترین روش. اما الزاماً باید از کانتینرهای یخچالی (Reefer Containers) استفاده شود. دمای کانتینر باید بر اساس نوع محصول (مثلاً بین 15 تا 20 درجه سانتیگراد) به دقت تنظیم شود.
- بستهبندی صادراتی:
- بستهبندی اولیه (Consumable): جعبههای فلزی، مقوایی، پلاستیکی وکیوم شده. باید جذاب، مقاوم و دارای چاپ باکیفیت باشد.
- بستهبندی ثانویه (Carton): کارتنهای مادر باید محکم باشند تا در برابر فشار و رطوبت مقاومت کنند.
- پالتبندی (Palletizing): بارها باید به صورت استاندارد روی پالت چیده شده و با شیرینگ (Shrink Wrap) محکم شوند تا در طول حمل دریایی جابجا نشوند.
نکته فصلی: اگرچه شیرینی یک محصول فصلی نیست و تقاضا برای آن همیشگی است، اما مصرف آن در اعیاد مذهبی (مانند عید فطر و قربان)، ماه رمضان و تعطیلات سال نو میلادی در امارات به اوج خود میرسد. برنامهریزی برای حضور در بازار قبل از این ایام، فروش شما را تضمین میکند.
مراحل گام به گام صادرات شیرینی به امارات
فرآیند صادرات را میتوان در این مراحل خلاصه کرد:
- تحقیقات بازار و محصول: انتخاب محصول رقابتی و شناخت ذائقه بازار امارات (مثلاً اماراتیها به بستهبندی لوکس و طعمهای جدید علاقه دارند).
- یافتن خریدار: از طریق روشهای بازاریابی (که در ادامه میآید) و مذاکره.
- آمادهسازی محصول: تولید بر اساس استانداردهای درخواستی و آمادهسازی بستهبندی و لیبلینگ (عربی/انگلیسی).
- اخذ مجوزها: دریافت گواهی بهداشت، استاندارد، حلال و…
- صدور پیشفاکتور (Proforma Invoice): ارسال پیشفاکتور رسمی برای خریدار جهت تأیید نهایی و پرداخت.
- تأمین و بستهبندی: تولید نهایی و بستهبندی صادراتی محصول.
- رزرو حمل: هماهنگی با شرکت حمل و نقل بینالمللی برای رزرو کانتینر یخچالی (در صورت حمل دریایی) یا فضای بار (در صورت حمل هوایی).
- امور گمرکی در ایران: تهیه اظهارنامه صادراتی، ارائه مجوزها به گمرک ایران و اخذ گواهی مبدأ.
- حمل: بارگیری و ارسال محموله به سمت یکی از بنادر امارات (معمولاً جبل علی – Jebel Ali).
- ارسال اسناد: ارسال اسناد حمل (بارنامه – B/L، فاکتور، لیست بستهبندی، گواهی مبدأ و بهداشت) برای خریدار.
- ترخیص در مقصد: خریدار (واردکننده) در امارات با استفاده از اسناد شما، امور گمرکی و ترخیص کالا را انجام میدهد.
سود، مالیات و تعرفههای صادرات شیرینی
- سود صادرات شیرینی به امارات: حاشیه سود در صادرات مواد غذایی بسیار متغیر است. قیمت تمام شده در ایران، هزینههای حمل، برندینگ و نوع محصول (سنتی لوکس یا صنعتی) تعیینکننده است. با این حال، میتوان انتظار حاشیه سودی بین 20% تا 60% را داشت. محصولات با بستهبندی لوکس و برندسازی قوی، سود بسیار بالاتری دارند.
- تعرفه گمرکی در امارات: امارات متحده عربی به عنوان عضوی از شورای همکاری خلیج فارس (GCC)، دارای تعرفه ورودی مشترک پایینی است. برای اکثر مواد غذایی، این تعرفه حدود 5% است. (برخلاف برخی شایعات، عوارض صادراتی خاصی از مبدأ ایران برای شیرینیجات وجود ندارد).
- مالیات صادرات: این یکی از جذابترین بخشهای صادرات است. طبق قوانین ایران، صادرات کالا از پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از صادرات معاف است، به شرطی که صادرکننده با کارت بازرگانی متعلق به خود اقدام کند و ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی کشور بازگرداند.هشدار جدی: صادرات با کارت بازرگانی دیگران (صادرات غیرمستقیم یا استفاده از کارتهای یکبار مصرف)، نه تنها غیرقانونی است و ریسکهای حقوقی دارد، بلکه سود حاصل از این فعالیت، صادرات تلقی نشده و مشمول مالیات کامل خواهد شد.
بهترین روش بازاریابی برای صادرات شیرینی به امارات
بازار امارات یک بازار «سنتی» نیست که فقط با تلفن زدن بتوان در آن موفق شد. این بازار به شدت «دیجیتال» و «رابطهمحور» است.
روشهای سنتی (مهم اما ناکافی)
- ✅ شرکت در نمایشگاهها (Gulfood): حضور در نمایشگاه گلفود دبی (Gulfood) مهمترین اقدام بازاریابی سنتی است. این نمایشگاه نه تنها بازار امارات، بلکه دروازه ورود به کل منطقه است.
- ✅ اتاقهای بازرگانی مشترک: استفاده از ظرفیت اتاق مشترک ایران و امارات برای شبکهسازی.
- ✅ اعزام و پذیرش هیئتهای تجاری: برقراری ارتباط مستقیم با خریداران عمده.
روشهای بازاریابی دیجیتال (الزامی برای موفقیت)
در بازاری مانند دبی، اگر حضور آنلاین حرفهای نداشته باشید، جدی گرفته نخواهید شد.
- ✅ وبسایت حرفهای چندزبانه (انگلیسی و عربی): این «دفتر کار دیجیتال» شماست. یک وبسایت کند، قدیمی و تکزبانه (فارسی) به اعتبار شما لطمه میزند. وبسایت صادراتی شما باید شامل کاتالوگ کامل محصولات، مشخصات فنی دقیق، گواهینامهها (ISO, Halal) و اطلاعات تماس واضح باشد.
- ✅ سئو چندزبانه حرفهای (SEO): وقتی یک واردکننده در دبی عبارت “Buy Iranian Sweets” یا “شراء الحلويات الإيرانية” را جستجو میکند، آیا وبسایت شما را در صفحه اول گوگل پیدا میکند یا رقبایتان را؟ سئو (بهینهسازی برای موتورهای جستجو) تضمین میکند که شما در معرض دید خریداران واقعی قرار بگیرید.
- ✅ لینکدین مارکتینگ (LinkedIn Marketing): لینکدین، شبکه اجتماعی شماره یک برای تجارت B2B در امارات است. مدیران خرید، صاحبان رستورانها و واردکنندگان همگی در لینکدین فعال هستند. داشتن یک پروفایل حرفهای و بازاریابی محتوایی در لینکدین برای شبکهسازی حیاتی است.
- ✅ حضور در پلتفرمهای B2B: ثبتنام در پلتفرمهای B2B جهانی (مانند Alibaba) و بهویژه پلتفرمهای بومی امارات (مانند Tradeling.com) میتواند به دیده شدن شما کمک کند.
- ✅ کاتالوگ دیجیتال و ایمیل مارکتینگ: طراحی یک کاتالوگ دیجیتال حرفهای و ارسال ایمیلهای هدفمند (نه اسپم) به لیست واردکنندگان مواد غذایی امارات.
- ✅ تبلیغات در گوگل (Google Ads) و شبکههای اجتماعی: استفاده از گوگل ادز برای هدف قرار دادن جستجوگران در امارات و تبلیغات در شبکههای اجتماعی محبوب در آنجا (مانند اینستاگرام و فیسبوک) برای برندسازی.
انجام اصولی این فرآیندهای دیجیتال، تفاوت بین یک تجارت موقت و یک صادرات پایدار و سودآور را رقم میزند.
جدول مزایا و چالشهای صادرات شیرینی به امارات
| مزایا (Pros) | چالشها و ریسکها (Challenges) |
| ✅ نزدیکی جغرافیایی: هزینه حمل و نقل دریایی و هوایی مناسب و زمان ترانزیت کوتاه. | ❌ رقابت بسیار شدید: حضور قدرتمند ترکیه، عربستان و برندهای لوکس اروپایی. |
| ✅ قدرت خرید بالا: بازار لوکس و تقاضا برای محصولات باکیفیت و بستهبندی نفیس. | ❌ استانداردهای سختگیرانه: الزامات دقیق بهداشتی، لیبلینگ (عربی) و گواهی حلال. |
| ✅ دروازه ری-اکسپورت: امکان صادرات مجدد از دبی به بازارهای آفریقا، CIS و سایر کشورهای عربی. | ❌ نیاز به برندسازی: بازار امارات برندمحور است و برای محصولات ناشناخته جایگاه سختی دارد. |
| ✅ تقاضای متنوع: به دلیل جمعیت چندملیتی، هم شیرینی سنتی و هم صنعتی بازار دارد. | ❌ مسائل انتقال پول: اگرچه آسانتر از اروپاست، اما همچنان نیازمند روشهای بانکی و صرافی امن است. |
نتیجهگیری: از تولیدکننده محلی تا صادرکننده جهانی
صادرات شیرینی به امارات، یک فرصت طلایی است که در بستهبندی لوکس پیچیده شده، اما ورود به آن نیازمند عبور از فیلترهای استاندارد، کیفیت و بازاریابی هوشمند است. موفقیت در این بازار صرفاً به «داشتن محصول خوب» خلاصه نمیشود؛ بلکه به «ارائه حرفهای محصول» و «دیده شدن توسط خریدار درست» وابسته است.
بازار امارات به تولیدکنندگانی پاداش میدهد که برای برند خود سرمایهگذاری میکنند، استانداردهای بینالمللی را رعایت میکنند و اهمیت حضور قدرتمند دیجیتال را درک کردهاند.
چه شما یک تولیدکننده باسابقه هستید که به دنبال بازارهای جدید است، یا یک تاجر که قصد ورود به این حوزه را دارد، ما میتوانیم در این مسیر پیچیده اما پرسود همراه شما باشیم. از طراحی یک وبسایت صادراتی حرفهای و سئوی چندزبانه برای دیده شدن در گوگل دبی گرفته تا تحقیقات بازار تخصصی، طراحی کاتالوگهای بینالمللی و ارائه مشاورههای جامع صادراتی، تیم ما آماده است تا به شما در ساختن یک برند صادراتی پایدار کمک کند.
آیا آمادهاید تا طعم شیرین تجارت جهانی را بچشید؟ برای دریافت مشاوره و بررسی پتانسیلهای همکاری با ما در تماس باشید.
